خلاصه
Read the full fact sheet- داشتن واکنش‌های شدید پس از یک سانحه ناراحت‌کننده یا ترسناک، طبیعی است اما باید پس از چند هفته کاهش یابد.
- اشخاص می توانند انواع وسیعی از واکنش های فیزیکی، ذهنی، عاطفی و رفتاری را تجربه کنند.
- کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای مقابله با صدمه و بهبودی از آن انجام دهید.
- اگر بعد از سه یا چهار هفته شروع به بازگشت به حالت عادی نکردید، از متخصص کمک بگیرید.
On this page
داشتن واکنش‌های عاطفی یا فیزیکی قوی پس از یک سانحه ناراحت‌کننده طبیعی است. با این حال در بیشتر موارد، این واکنش ها به عنوان بخشی از روند طبیعی بهبودی و بازیابی بدن کاهش می یابند. کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای کنار آمدن با چنین تجربه ای و بهبودی پس از آن انجام دهید.
تجربه آسیب‌زا عبارت از هر سانحه‌ای در زندگی است که امنیت ما را تهدید کند و به طور بالقوه زندگی خود ما یا دیگران را در معرض خطر قرار دهد. در نتیجه، فرد سطوح بالایی از پریشانی عاطفی، روانی و جسمی را تجربه می کند که به طور موقت توانایی او را برای عملکرد عادی در زندگی روزمره مختل می کند.
نمونه هایی از تجربیات بالقوه آسیب زا عبارتند از بلایای طبیعی، مانند آتش سوزی یا سیلاب، چشم دید بودن سرقت مسلحانه، حادثه جدی ترافیکی، سوار طیاره ای که مجبور به نشست اضطراری می شود، یا مورد حمله فیزیکی قرار گرفتن.
واکنش ها به صدمه
نحوه واکنش یک فرد به صدمه به نوع و شدت سانحه آسیب زا، اینکه آیا فرد تجربه یا آموزش قبلی مربوطه را دارد یا خیر، اگر فعال یا درمانده است، میزان حمایت موجود پس از حادثه، سایر عوامل استرس زا فعلی در زندگی اشخاص، شخصیت آنها، سطوح طبیعی انعطاف پذیری و هر تجربه آسیب زا قبلی بستگی دارد.
واکنش های رایج شامل موارد ذیل اند:
- احساس می کنید برای هر اتفاق دیگری که ممکن است رخ دهد در حالت 'آماده باش' و 'منتظر' هستید
- احساس بی حسی عاطفی دارید، گویا در حالت 'شوکه بودن هستید'
- احساساتی و ناراحت شدن
- احساس خستگی و ماندگی شدید
- احساس استرس و/یا اضطراب شدید
- بسیار محافظت کننده از دیگران هستید از جمله فامیل و دوستان
- عدم تمایل به ترک یک مکان خاص از ترس اینکه ’چه اتفاقی ممکن است بیفتد‘
- چرخیدن در بین این گونه واکنش ها.
این واکنش ها طبیعی می باشند و در بیشتر موارد، به عنوان بخشی از روند طبیعی بهبودی و بازیابی بدن درمدت چند هفته آینده ناپدید می شوند.
واکنش های ذهنی به صدمه
واکنش های ذهنی به صدمه عبارتند از:
- کاهش تمرکز و حافظه
- افکار مزاحم در مورد سانحه
- پخش مکرر بخش هایی از سانحه در ذهن
- سردرگمی یا سرگردانی.
واکنش های عاطفی به صدمه
واکنش های عاطفی به صدمه می تواند بشمول موارد ذیل باشند:
- ترس، اضطراب و وحشت
- شوک – مشکل در باور کردن آنچه اتفاق افتاده است، احساس جدایی و سردرگمی
- احساس بی حسی و جدا شدن
- نمی خواهید با دیگران ارتباط برقرار کنید یا از اطرافیان خود دوری می کنید
- خطر دوام دار – احساس می کنید که خطر هنوز وجود دارد یا سانحه ادامه دارد
- ناامید شدن – پس از پایان بحران، خستگی ممکن است آشکار شود. واکنش‌های عاطفی نسبت به سانحه در مرحله ناامید کردن احساس می‌شود، و شامل افسردگی، اجتناب، احساس گناه، حساسیت بیش از حد و گوشه‌گیری است.
واکنش های فیزیکی به صدمه
تجارب آسیب زا می تواند منجر به واکنش های فیزیکی شود، از جمله:
- خستگی یا ماندگی
- خواب آشفتگی
- دلبدی، استفراق و سرگیجی
- سردردی
- عرق کردن زیاد
- تپش قلب زیاد.
واکنش رفتاری به صدمه
واکنش های رایج رفتاری به صدمه بشمول موارد ذیل اند:
- اجتناب از یادآوری سانحه
- ناتوانی در توقف تمرکز بر آنچه رخ داده است
- فرو رفتن در کارهای مربوط به بهبودی
- از دست دادن ارتباط با روال عادی روزانه
- تغییر اشتها، مانند خوردن خیلی بیشتر یا خیلی کمتر
- روی آوردن به موادی مانند الکل، سیگریت و قهوه
- مشکلات در خواب.
معنا بخشیدن به سانحه آسیب زا
هنگامی که سانحه ناراحت کننده به پایان رسید، ممکن است متوجه شوید که در حال تلاش برای درک سانحه هستید. این می تواند شامل فکر کردن در مورد اینکه چگونه و چرا این اتفاق افتاد، چگونه و چرا شامل بودید، چرا اینگونه احساس می کنید، آیا احساساتی که دارید نشان می دهد که چه نوع فردی هستید، آیا این تجربه دیدگاه شما را نسبت به زندگی تغییر داده است یا خیر، و چگونه.
کمک به حل واکنش های آسیب زا به صدمه
تعدادی از کارشیوه‌ها وجود دارد که می تواند به شخص در حل واکنش های آسیب زا کمک کند.
- تشخیص دهید که تجربه ناراحت کننده یا ترسناکی را پشت سر گذاشته اید و نسبت به آن واکنش نشان خواهید داد.
- بپذیرید که برای مدتی زندگی طبیعی خود را احساس نخواهید کرد، اما در نهایت این نیز خواهد گذشت.
- هر روز به خود یادآوری کنید که شرایط تحت کنترول تان است – کوشش کنید اگر قادر به انجام کارها به خوبی یا با کیفیت معمولی نیستید، با خودتان عصبانی یا ناامید نشوید.
- از مصرف بیش از حد الکول یا مواد مخدر برای کمک به مقابله با آن خودداری کنید.
- تا زمانی که احساس بهتری پیدا نکرده اید از تصمیم گیری های مهم یا تغییرات بزرگ زندگی خودداری کنید.
- به تدریج با آنچه اتفاق افتاده روبرو شوید – کوشش نکنید جلوی آن را بلاک کنید.
- احساسات خود را مخدوش نکنید – با کسی صحبت کنید که بتواند شما را حمایت و درک کند.
- کوشش کنید روال عادی خود را رعایت کنید و مشغول بمانید.
- برای اجتناب از مکان‌ها یا فعالیت‌های خاص بیش از حد معمول کوشش نکنید. اجازه ندهید صدمه زندگی شما را محدود کند، اما برای بازگشت به حالت عادی وقت بگذارید.
- زمانی که احساس خستگی می کنید، حتما یک وقت را برای استراحت اختصاص دهید.
- برای ورزش منظم وقت بگذارید – این به پاکسازی بدن و ذهن شما از تنش کمک می کند.
- به فامیل و دوستان خود کمک کنید تا با گفتن چیزهایی که ضرورت دارید، مانند وقت استراحت یا شخصی که با او صحبت کنید، به شما کمک کنند.
- آرام باشید – از تکنیک‌های آرام بخش مانند یوگا، تنفس یا مراقبه (meditation) استفاده کنید یا کارهایی را که دوست دارید انجام دهید، مانند گوش دادن به موسیقی یا کار در باغچه.
- احساسات خود را به محض ظهور بیان کنید – با کسی در مورد احساسات خود صحبت کنید یا آنها را یادداشت کنید.
- هنگامی که صدمه باعث یادآوری خاطرات یا احساسات می شود، کوشش کنید با آنها مقابله کنید. به آنها فکر کنید، سپس آنها را کنار بگذارید. اگر خاطرات گذشتهِ دیگری را به یاد آورد، کوشش کنید آنها را از مشکل فعلی جدا نگه دارید و جداگانه با آنها برخورد کنید.
پروسه شفایابی و بهبودی
هر سانحه ای که زندگی خود شخص یا زندگی دیگران را در معرض خطر قرار دهد، بدن انسان را در حالت برانگیختگی شدید قرار می‌دهد. این مانند یک ‘حالت عاجل‘ است که شامل یک سلسله زنگ خطرهای داخلی است که روشن می شود. حالت عاجل به افراد انرژی زیادی در مدت زمان کوتاهی می دهد تا شانس زنده ماندن را به حداکثر برسانند.
اکثر اشخاص فقط برای مدت کوتاهی یا تا زمانی که تهدید فوری برطرف نشده است در حالت عاجل می مانند، اما گاهی اوقات افراد پس از آن زمانی که اتفاقات غیرمنتظره‌ای رخ می دهد، به آن ادامه می دهند. قرار گرفتن در حالت عاجل منابع انرژی حیاتی را مصرف می کند و به همین دلیل است که مردم اکثراً پس از آن احساس خستگی می کنند.
روند طبیعی شفایابی و بهبودی شامل پایین آمدن بدن از برانگیختگی شدید است. زنگ های خطر داخلی می‌توانند خاموش شوند، سطوح بالای انرژی کم می شوند و بدن میتواند خود را به حالت عادی تعادل و توازن بازگرداند. به طور معمول، این باید در حدود یک ماه پس از سانحه رخ دهد.
کمک گرفتن از یک متخصص صحی
استرس آسیب زا می تواند واکنش های بسیار شدیدی در بعضی اشخاص ایجاد کند و ممکن است مزمن (مداوم) شود. باید به دنبال کمک مسلکی باشید اگر شما:
- بعد از این سانحه بسیار احساس ناراحتی می کنید
- قادر به کنترل احساسات شدید یا احساسات فیزیکی خود نیستید
- احساسات عادی ندارید، اما همچنان احساس بی حسی و پوچی می کنید
- احساس می کنید بعد از سه یا چهار هفته دیگر به حالت عادی باز نمی گردید
- علائم استرس فیزیکی تان ادامه پیدا می کند
- همچنان دچار اختلال خواب هستید یا خواب وحشتناک می بینید
- عمدا کوشش می‌کنید از هر چیزی که شما را به یاد تجربه آسیب زا می اندازد اجتناب کنید
- کسی را ندارید که بتوانید احساسات خود را با او در میان بگذارید
- متوجه می‌شوید که روابط با فامیل و دوستان آسیب می بینند
- مستعد–حادثه می‌شوید و بیشتر از الکل یا مواد مخدر استفاده می‌کنید
- نمی توانید به سر کار بازگردید یا مسئولیت ها را مدیریت کنید
- تجربه آسیب زا را دوباره (در ذهن تان) زنده می کنید
- به شدت وارخطا می شوید و می توانید به راحتی وحشت زده شوید.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
پس از یک سانحه ناراحت کننده، بعضی از اشخاص واکنش های خود را جدی می بینند و پس از یک ماه به تدریج از بین نمی روند. واکنش‌های شدید و طولانی‌مدت میتواند ناتوان‌کننده باشد، و میتواند بر روابط شخص با فامیل و دوستان و همچنین توانایی آنها برای کار تأثیر بگذارد. چنین واکنش هایی ممکن است نشان دهنده اختلال استرس پس از سانحه باشد. در این شرایط، تأثیر سانحه همچنان باعث ایجاد سطوح بالایی از استرس می شود.
اگر فکر می کنید ممکن است دچار PTSD شده باشید، باید از یک متخصص صحی کمک بگیرید.
اگر در هر زمانی نگران صحت روحی روانی خود یا یکی از عزیزانتان هستید، با لایف لاین (Lifeline) به شماره
14 11 13 تماس بگیرید.
از کجا کمک بگیریم
- داکتر عمومی (GP)، متخصص صحت روحی روانی، مانند روانپزشک، روانشناس، مشاور یا کارمند مددکار اجتماعی
- مرکز صحی جامعه محلی تان
- خدمات ارجاع انجمن روانشناسی آسترالیا شماره تلفن 1800 333 497
- Phoenix Australia مرکز صحت روحی روانی پس از سانحه شماره تلفن (03) 9035 5599
- مرکز سوگ و داغدیدگی تلفن 1800 642 066
خدمات مشاوره تلفنی عمومی می تواند توصیه ارائه دهد:
- Lifeline تلفن 13 11 14
- GriefLine تلفن 1300 845 745
- beyondblue تلفن 1300 22 4636
- نرس تلفنی 1300 60 60 24 – برای معلومات تخصصی صحی و مشوره (24 ساعت، 7 روز هفته)
This page has been produced in consultation with and approved by:
